कक्षा -10 ( हिंदी-‘अ’)
CBSE Board Hindi 10th All Videos Full Syllabus -Gyansindhuclasses : cbse board Class 10th Hindi NCERT all video’s link are followed-
We makes these video’s to help both teachers and students with best study material for Class 10 Hindi. Cbse Ncert Hindi Syllabus Hindi Course -A & Hindi Course -B.
खंड ‘ क ‘ अपठित बोध
1. अपठित गद्यांश
- अपठित गद्यांश परीक्षा अभ्यास
खंड ‘ ख ‘ व्यावहारिक व्याकरण
1 . वाक्य भेद
- वाक्य की परिभाषा एवं अंग
- वाक्य के भेद
- वाक्यों का रूपांतरण
- परीक्षा अभ्यास स्वमूल्यांकन
2 . वाच्य
- वाच्य की परिभाषा एवं भेद
- परीक्षा अभ्यास स्वमूल्याकन
3. पद – परिचय
- पद – परिचय से अभिप्राय
- पद – परिचय के भेदों का उदाहरण सहित विवरण
- पद परिचय के अन्य उदाहरण प्रयोग की विशिष्टता के कारण
- पद – परिचय में भिन्नता
- परीक्षा अभ्यास स्वमूल्यांकन
4.रस
- रस के अवयव/अंग
- रस के भेद
- परीक्षा अभ्यास स्वमूल्यांकन
खंड ‘ ग ‘ पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 )
पद्य भाग
1. पद ( सूरदास ) पदों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर
2. राम – लक्ष्मण – परशुराम संवाद ( तुलसीदास ) काव्यांशों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
3. सवैया तथा कवित्त ( देव ) सवैया एवं कवित्तों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- परीक्षा अभ्यास काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
4. आत्मकथ्य ( जयशंकर प्रसाद ) काव्यांशों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
5. ‘ उत्साह ‘ तथा ‘ अट नहीं रही है ‘ – ( सूर्यकांत त्रिपाठी “ निराला ‘ ) कविताओं का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर
6. ‘ यह दंतुरित मुसकान ‘ तथा ‘ फसल ‘ ( नागार्जुन ) कविताओं का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर
7. छाया मत छूना ( गिरिजाकुमार माथुर ) काव्यांशों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर
8 . कन्यादान ( ऋतुराज ) काव्यांशों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर ।
9. संगतकार ( मंगलेश डबराल ) काव्यांशों का भावार्थ
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- परीक्षा अभ्यास काव्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- काव्यबोध पर आधारित प्रश्नोत्तर
गद्य भाग
10. नेताजी का चश्मा ( स्वयं प्रकाश ) पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर
11. बालगोबिन भगत ( रामवृक्ष बेनीपुरी ) पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर
12. लखनवी अंदाज़ ( यशपाल ) पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
13. मानवीय करुणा की दिव्य चमक ( सर्वेश्वर दयाल सक्सेना ) पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
14. एक कहानी यह भी ( मन्नू भंडारी ) पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न ) प्रश्नोत्तर
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर
15. स्त्री शिक्षा के विरोधी , कुतर्कों का खंडन ( महावीर प्रसाद द्विवेदी ) पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित प्रश्नोत्तर ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर
16. नौबतखाने में इबादत ( यतींद्र मिश्र ) पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पर आधारित प्रश्नोत्तर – ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न )
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
17. संस्कृति ( भदंत आनंद कौसल्यायन ) * पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( क्षितिज भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- गद्यांशों पर आधारित ( अतिलघु / लघु उत्तरीय प्रश्न ) प्रश्नोत्तर
- लघु उत्तरीय प्रश्नोत्तर
पूरक पुस्तक माता का अँचल ( शिवपूजन सहाय )
- पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( कृतिका भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पाठ पर आधारित प्रश्नोत्तर
2. जॉर्ज पंचम की नाक ( कमलेश्वर )
- पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( कृतिका भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पाठ पर आधारित प्रश्नोत्तर
3 . साना – साना हाथ जोड़ि … ( मधु कांकरिया ) पाठका सार
- पाठ्यपुस्तक ( कृतिका भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पाठ पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
4. एही ठैयाँ झुलनी हेरानी हो रामा ! ( शिवप्रसाद मिश्र ‘ रुद्र ‘ )
- पाठ का सार पाठ्यपुस्तक ( कृतिका भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पाठ पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
5. मैं क्यों लिखता हूँ ( अज्ञेय ) * पाठ का सार
- पाठ्यपुस्तक ( कृतिका भाग -2 ) के प्रश्नोत्तर
- पाठ पर आधारित प्रश्नोत्तर स्वमूल्यांकन
खंड ‘ घ ‘ लेखन
1. अनुच्छेद लेखन – कुछ महत्वपूर्ण अनुच्छेद
2. पत्र लेखन
- पत्र के अंग – औपचारिक पत्र का प्रारूप
- औपचारिक पत्रों के उदाहरण
- अनौपचारिक पत्र का प्रारूप
- अनौपचारिक पत्रों के उदाहरण
3. विज्ञापन लेखन
- विज्ञापन लेखन की परिभाषा , आवश्यकता , उद्देश्य एवं प्रकार
- सैंपल विज्ञापन साधित उदाहरण
4. संदेश – लेखन
- संदेश – लेखन के प्रकार व अंग
- संदेश – लेखन में ध्यान रखने योग्य बातें एवं प्रारूप साधित उदाहरण
- 5 प्रतिदर्श प्रश्न – पत्र नवीनतम CBSE सैम्पल पेपर
- CBSE हल प्रश्न – पत्र 2020