UP Board Class 10 Solution of All Chapters Complete Book Solutions कक्षा 10 संस्कृत गद्य भारती पद्य पीयूषम कथानाटक कौमुदी
All Chapters Solutions for UP Board Students
संस्कृत गद्य भारती
Lesson 1- कविकुलगुरुः कालिदासः
Lesson 2- उद्भिज्ज-परिषद्
Lesson 3- नैतिकमूल्यानि
Lesson 4- विश्वकविः रवीन्द्रः
Lesson 5- कार्यं वा साधयेयं देहं वा पान
Lesson 6- आदिशंकराचार्यः
Lesson 7- संस्कृतभाषायाः गौरवम्
Lesson 8- मदनमोहनमालवीयः
Lesson 9- जीवनं निहितं वने
Lesson 10- लोकमान्यःतिलकः
Lesson 11- गुरुनानकदेवः
Lesson 12- दीनबन्धुः ज्योतिबाफुले
संस्कृत पद्य पीयूषम् –
प्रथम: पाठ: 1- लक्ष्य-वेध-परीक्षा
द्वितीय: पाठ: 2- वृक्षाणां चेतनत्वम
तृतीय: पाठ: 3- सूक्ति-सुधा
चतुर्थ: पाठ: 4- क्षान्तिसौख्यम्
पंचम: पाठ: 5-विद्यार्थिचर्या
षष्ठ: पाठ: 6- गीतामृतम्
सप्तम: पाठ: 7- जीव्याद् भारतवर्षम्
संस्कृत कथा नाटक कौमुदी-
प्रथम: पाठ: 1- महात्मनः संस्मरणानि
द्वितीय: पाठ: 2- कारुणिको जीमूतवाहनः
तृतीय: पाठ: 3- धैर्यधनाः हि साधवः
चतुर्थ: पाठ: 4- यौतुकः पापसञ्चयः
पंचम: पाठ: 5- भोजस्य शल्यचिकित्सा
षष्ठ: पाठ: 6- ज्ञानं पूततरं सदा
सप्तम: पाठ: 7- वयं भारतीयाः
संस्कृत व्याकरण –
प्रत्याहारों का सामान्य परिचय एवं वर्णों का उच्चारण स्थान
(सन्धि) हल् सन्धि-
♦ मोऽनुस्वारः,
♦ अनुस्वारस्य ययि परसवर्णः।
विसर्ग सन्धि-
♦ विसर्जनीयस्य सः,
♦ ससजुषो रुः,
♦ अतो रोरप्लुतादप्लुते,
♦ हशि च।
सभी संधियों के बहुविकल्पीय प्रश्न
3- शब्द रूप-
पुंलिङ्ग- |
पितृ |
भगवत् |
गो |
करिन् |
राजन्। |
स्त्रीलिङ्ग |
नदी |
धेनु |
वधू |
सरित् |
|
नपुंसकलिङ्ग |
वारि |
मधु |
नामन् |
मनस् |
किम् |
यद् |
अदस् |
4-धातुरूप — (लट्, लृट्, लोट्, लङ् तथा विधिलिङ् लकारों में)-
परस्मैपद |
भू |
पा |
वस् |
स्था |
नश् |
आप् |
|
इष् |
|||
आत्मनेपद |
वृध् |
जन् |
|
उभयपद |
नी |
दा |
ज्ञा |
चुर् |
5- समास--समासों के विग्रह सहित
6-कारक-विभक्ति-निम्न सूत्रों के आधार पर कारक- विभक्ति ज्ञान एवं प्रयोग
♠ कर्तुरीप्सिततमं कर्म, ♠ कर्मणि द्वितीया,
♠ साधकतमं करणम्, ♠ कर्तृकरणयोस्तृतीया, ♠ कर्मणा यमभिप्रैति स ♠ सम्प्रदानम्, चतुर्थी सम्प्रदाने, ♠ ध्रुवमपायेऽपादानम्, ♠ अपादाने पंचमी, ♠ आधारोऽधिकरणम्, ♠ सप्तम्यधिकरणे च ।
7- प्रत्यय–
क्त, |
क्तवतु |
क्तिन् |
क्त्वा |
ल्यप् |
शतृ |
शानच् |
तुमुन् |
मतुप् |
ठक् |
त्व |
तल् |
टाप् |
अनीयर् |
इन् |
|
|
|
♠ वाच्य – परिवर्तन ।
♠ हिन्दी वाक्यों का संस्कृत में अनुवाद
♠ संस्कृत पदों का वाक्यों में प्रयोग।
♠ संस्कृत में निबन्ध
विद्या |
अहिंसा परमो धर्मः |
अनुशासनम् |
हिमालयः |
सदाचारः |
मातृभूमिः |
राष्ट्रपिता महात्मा गांधी |
तीर्थराजप्रयागः |
परोपकारः |
वसुधैव कुटुम्बकम |
संस्कृतभाषायाः महत्त्वम् |
वनसम्पत् |
सत्संगति |
राष्ट्रियैकता |
भारतीयकृषकः |
पर्यावरणम् |
परिवारकल्याणम् |
राष्ट्रियपक्षिमयूरः |
यौतुकम् |
दूरदर्शनम् |
किकेटकीडनम् |
जनसंख्या |